CEVI-WP 10-03

Een wijsgerige getuigenis over de noodzaak van het humanisme Over Ralph Barton Perry’s
the Humanity of Man, 1956

Ronald Commers
2010

Abstract

Bij het schrijven van deel 2 van mijn boek over ethiek, Kritiek van het ethische bewustzijn (deel 1 verscheen najaar 2009 bij ACCO, Leuven) stootte ik op een boek over het humanisme waarvan ik het bestaan niet kende. Het is van de hand van de Noord-Amerikaanse filosoof Ralph Barton Perry (1876-1957): The Humanity of Man. Het is een intrigerende titel omdat die verwantschap vertoont met de mij bekende uitdrukking der menschliche Mensch, zoals die met betrekking tot de Duits-joodse filosofie van het begin van de twintigste eeuw werd en wordt gebruikt (Martin Buber, Ernst Bloch, maar ook Hermann Cohen en Ernst Cassirer). Een Oostenrijks auteur heeft, sprekend over “het joodse humanisme” van Karl Marx, zijn boek zelfs die titel gegeven.

Leo Apostel heeft bij diverse gelegenheden met lof gesproken over werk van de Noord-Amerikaanse filosoof Ralph Barton Perry. Meestal verwees hij dan naar diens boek General Theory of Value (1927, maar vele herdrukken later). Ook naar de verzameling van Perry’s essays, Realms of Value, placht Apostel te verwijzen. Beide werken zijn mij daardoor bekend en ik kon de interest-theorie van Perry terugsporen tot in zijn in 1909 gepubliceerde “schets van een ethisch systeem”, The Moral Economy. Via de door mij hiervoor vermelde website kwam ik het wijsgerige testament —mijn formulering— van Perry tegen: “de menselijkheid van de mens”. Hij publiceerde zijn boek in samenwerking met Evelyn Ann Masi (Harvard, General Education Department), want hij was zwaar ziek geworden en hij overleed een jaar later.

Een eerste lectuur van dit boek overtuigde mij reeds van zijn bijzondere waarde: “het humanisme redden van een suicidaal isolement door het te verbinden met hedendaagse stromingen in wijsbegeerte en opvoeding die wetenschappelijk georiënteerd zijn.” Ik parafraseerde een zinsnede uit het woord vooraf.  Maar ik laat graag Perry zelf aan het word want zijn proza is glashelder en zijn argumentatie rechttoe rechtaan. Het is een antigif tegen een filosofisch denken —waartegen het toen al waarschuwde!— dat het moet hebben van duistere formuleringen en ingewikkelde constructies…  >> lees meer via de download

Download working paper in pdf